17 Aralık 2024

HEATHKIT HW 2036 VHF ALICI - VERİCİ RESTORASYONU / Bölüm 1

RESTORATION of a HEATHKIT HW 2036 VHF TRANSCEIVER / Part 1


Bitpazarında bulduğum HW-2036 A


Montreal'deki aktif derneklerden biri olan WIARC, her yıl sonbaharda genelde 15-20 kişinin tezgah açtığı minik bir bitpazarı düzenliyor. Önceki yıl epeyce geç kalmış ve neredeyse kapanış saatinde içeri girmiştim. Bu cihazı da orada bir tezgahta gördüm (hatta üst üste iki tane duruyordu). Satıcının bir an önce kutularını toplayıp gitmek derdinde olmasının da etkisiyle bir paket sakız parası diyebileceğim bir paraya aldım ve çantama attım. Açıkça söyleyeyim, yalnızca yapısını merak ettiğim için almıştım ve satan amatör o kadar düşük bir fiyat vermiş olmasa almayabilirdim. İyi ki de almışım! Okuyacağınız gibi, 4 ay süren hem çok zevkli hem de çok öğretici bir proje oldu. 

Şimdi biraz cihazı tanıyalım (Heathkit firmasından tekrar bahsetmeye gerek duymuyorum, daha önce epeyce anlatmıştım, o yazıda okuyabilirsiniz). HW 2036, Heathkit'in 1970'lerin sonunda piyasaya sürdürdüğü mobil VHF cihazlardan biri. Heath, 70'li yılların başından itibaren 2 Metre bandı için bir dizi telsiz çıkarmış. Bunların ilki kristal kontrollü, 6 kanallı HW-202 (1973). Arkasından sentezörlü HW-2026 gelmiş (1975) ancak o kadar sorunlu bir tasarım olmuş ki -özellikle istenmeyen emisyonlar bakımından- firmanın tarihinde ilk defa ürün piyasadan geri toplanmış. Ondan sonra gelen HW-2036, bir bakıma 2026'dan alınan derslerin sonucu (1976). Son olarak da VF-7401 çıkmış (1980). 7401, LED gösterge ve tarama özelliği de içeren daha gelişmiş bir cihaz. Bunların hepsinin kit olarak satılmış olduğunu da belirteyim. Kullanılan kasanın aynı olması dışında, devre yapılarında da ortak noktalar var, plaketlere bakınca görebiliyorsunuz. 

Kit olduklarına bakarak ucuz olduklarını da sanmayın. 1978'de bir HW-2036A, 269 Amerikan Doları imiş; bu paranın bugünkü değeri 1.911 Dolar!

HW-2036 bu kit cihazların içinde en yaygın olanı. Bir de HW-2036A versiyonu var. Aradaki fark 2 Metre bandında birincinin 2 MHz, ikincinin de 4 MHz bant genişliğinde çalışması. Ancak erken davranıp HW-2039 alanlar üzülmesin diye Heathkit bir de modifikasyon kiti çıkarmış, bazı parçaları değiştirip cihazınızı A versiyonuna dönüştürebiliyormuşsunuz. Benim elimdeki de bu modifikasyonun uygulanmış olduğu cihazlardan. 


HW-202 : Kristal kontrollü (1973)

HW-202 : Heathkit 1978 kataloğundan


HW-2026 : Sentezörlü (1975)


HW-2026 : Cihazları geri toplamak için amatörlere gönderilen
mektup. Telsizin ücreti, posta masrafınızı iade ediliyor üstüne
bir de cihazı monte etmişseniz 50 USD, etmemişseniz 25 USD'lik
hediye çeki veriyorlar.1973'ün doları bugün 355 dolar ediyor,
demek ki işi çok ciddiye almışlar.



HW-2036 (1975)



HW-2036 : Heathkit 1978 kataloğundan



VF-7401 (1980)


Şimdi HW-2036A'nın teknik özelliklerine bir bakalım:

Çalışma aralığı           144 - 148 MHz
Hassasiyet:                 -113 dBm'de  (0.5 uV) 12 dB S/N Sinad 
AF çıkış gücü:            1.5 Watt
RF çıkış gücü:            10 Watt
Modülasyon:              FM, 0 - 7,5 kHz ayarlanabilir
Duty Cycle:                % 100 (sonsuz VSWR 'de)
Tonlar                         70 - 200 kHz arası ayarlanabilir 3 ton
Verici ofset                 Kristal kontrollü, 3 seçenek + 600 kHz, -600 kHz, ekstra (sonradan istenilen frekans farkı için uygun kristal eklenmek üzere boş)


HW-2036 Blok Diyagramı



Bu alıcı-vericinin kalbi bir gerilim kontrollü osilatör (VCO). VCO, cihazın çalışacağı frekansı belirleyen ve o frekansta kalmasını sağlayan faz kilitli döngünün (PLL) de bir parçası aynı zamanda. Ön paneldeki üç mekanik BCD (binary to decimal - ikilik sistemden onluk sisteme çevirici) anahtarla çalışmak istediğiniz frekansı belirliyorsunuz. Bir de son haneyi 0 ya da 5 (Hz) olarak belirleyen anahtar var. Bir faz karşılaştırıcı VCO'dan gelen işareti bu rakama bölüp sonucu bir referans osilatöründen gelen işaretle karşılaştırıyor, arada faz farkı varsa VCO'daki varikap diyotun gerilimini değiştirerek düzeltme yapıyor.

VCO'dan gelen işaret, istenilen asıl çalışma frekansının 6'da biri, hem alıcı hem de vericide işaret 6'ya katlanıyor. Vericide son çıkış katında güç 10 W'a yükseltiliyor.

Alıcı, antene gelen işareti VCO'dan gelenin altıncı harmoniği ile karıştırıyor, 
elde edilen 10,7 megahertz ara frekans sinyali sekiz kutuplu bir kristal filtreden geçiriyor, güçlendirip bu defa da 455 kHz ara frekansa çeviriyor. Bu işaret detektörce ayrılıp güçlendirilmek üzere alçak frekans kuvvetlendiricisine gönderiliyor. 

Gördüğümüz gibi bugünkü mikroişlemci kontrollü telsizlere göre çok sade kalıyor olabilir ama, hiç de "basit" bir cihaz değil (yazılım tabanlı radyo teknolojisini hariç tutarak söylüyorum). Tasarımından 40 yıl sonra hala iş görebilen PLL kontrollü bir telsiz bu karşımızdaki...

Bir sonraki bölümde, benim elime geçen HW-2036'nın sorunlarına ve bunları nasıl giderdiğime bakacağız.