KENWOOD TS-50 BAKIM İPUÇLARI

 KENWOOD TS-50: SOME MAINTENANCE TIPS

Yaşı tutmayan arkadaşlar bilemez, bu alıcı-verici 1990'ların sonunda ICOM 706 ile birlikte piyasadaki en gelişmiş mobil HF alıcı-vericiydi  (işin ilginci cihazın tanıtım sayfası hala Kenwood'un internet sitesinde duruyor). Şu anda kullandığım TS-50 ise bana New York, Queens'ten komşum bir amatörün hediyesi (reklam sevmez, ismi bende kalsın). Elbette yeni kuşak yazılım-tabanlı cihazların sunduğu özelliklerin ve kolaylıkların hiçbirine sahip değil, hatta artık neredeyse standart haline gelmiş dijital sinyal işleme özelliği de yok; ancak 20 yıldan eski olmasına karşın hala tüm işlevleri sorunsuz olarak çalışıyor, alıcısı gayet hassas ( > 0.25 µV), ergonomik bakımdan da iyi tasarlanmış.

Minimalist istasyonum: Kendi yaptığım keyer, TS-50, basit bir
tuner ve kendim onarıp geliştirdiğim güç kaynağım

Eksikliğini hissettiğim iki özellik var: Birincisi, çift kollu (dual paddle) maniple kullanabilmek için bir dijital anahtarlayıcı (iambic keyer) devresi. Bu eksikliği kendi yaptığım harici bir devreyle giderdim. İkinci de CW için bir ara frekans filtresi. Bunlar neredeyse cihazın fiyatının üçte birine satılıyor, o nedenle yine bunu da kendi yaptığım bir CW filtresiyle halletmeye çalıştım ama başarılı olduğumu söyleyemem. Ne yazık ki imalatçının kullanmış olduğu ara frekans kristallerinin aynısını bulmak mümkün değil. Dikkat edin, 'aynı frekans' demiyorum, çünkü nominal frekansı cihazın ara frekansının aynısı olan kristallerin hiçbiri, aynı sonucu vermiyor, deneyip gördüm. Kapasitans ve diğer özellikleri, Kenwood'un kullanmış olduğu kristallerden farklı olduğu için yaptığınız filtre ara frekansın 1 - 1,5 kHz altında veya üstünde çalışıyor. Bu nedenle alçak frekans hattı üzerine eklenebilecek bir filtre yapacağım.

Sonuç olarak TS-50'yi severek kullanıyorum. Cihaza biraz "bakım" yaptığımı da söyleyebilirim. İlk olarak, kapatılıp açıldığında kullanım ayarları, frekans, mod gibi bilgilerin saklanmasını sağlayan belleğin pilini değiştirdim. Eski pil bitmiş olduğu için cihaz her açılışta 14.000 KHz'te SSB moduna geri dönüyordu. Pili değiştirmek son derece kolay bir işlem, alt kapağı çıkarınca eski pili ve bağlantılarını görmemek mümkün değil zaten. Havya ile hızlıca eski pilin bağlantılatırını ayırıp, plaketi temizledikten sonra yeni pilin bağlantılarını lehimlemek yeterli. Bazı amatörlerin doğrudan pili lehimlemek yerine, uygun boyutta bir pil yatağı koymayı tercih ettiklerini de gördüm. Bu şekilde yapınca lehim bağlantıları bulunan endüstriyel tip piller yerine "saat tipi" denilen, marketlerde vb. bulunabilecek pilleri de kullanmak mümkün oluyor. Ben 5 yıldan önce değiştirmeyeceğim için endüstriyel tip pili tercih ettim.

Arka planda gördüğünüz plaket (digital board) cihazın içinde duran
 ana plaketin üzerindeki iki beyaz konnektöre oturuyor ve vidalanıyor.

Üretim sırasında takılmış olan pil

Yeni pil takılıp lehimler yapıldıktan sonra

Bu cihazın ikinci sorunu da ses ayar potansiyometresine dokunulunca zaman zaman sesin tamamen kısılmasıydı. Ayarlı dirençte bir bozukluk ya da kontrol kartındaki devre yollarında bir kopukluk olduğundan kuşkulanıyordum ama, ön paneli çıkarınca anladım ki düşme nedeniyle (arkadaşım bundan söz etmişti ama aklımdan çıkmış) metal kasa eğrilmiş, potansiyometrenin lehimli olduğu küçük devre kartı ile kontrol kartı arasındaki mesafe açılmış, bu da temassızlığa yol açıyormuş. Kasayı düzelttikten sonra sorun ortadan kalktı.

Başparmağımın hemen üzerine, ses ayar potunun yeri ve ekran arasına
bakarsanız kasaki eğrilmeyi görebilirsiniz. Bu düşüşten sonra cihazın
çalışabilir kalması da takdire değer tabii

'Kaportacıdan dönüşte'

Kontrol devresinin yerine takılması ve son denemeler

Bir de, bakım-onarım denilemez tabii ama, verici güç ayarlarında da bazı değişiklikler yaptım. Bu cihazı evden, balkondaki manyetik halka antenle kullandığım için hem çevreye girişim (enterferans) yapmamak, hem de sağlık bakımından 100W çıkış gücüyle kullanmak istemedim. Ne yazık ki TS-50'de çıkış gücünü 1 ile 100 W arasında nereye isterseniz ayarlayamıyorsunuz. Ancak 3 düzey arasında (düşük, orta, yüksek) seçim yapabiliyorsunuz ki, bunlar da üretim hattında 10W, 50W ve 100W olarak ayarlanıyor (en düşük çıkış gücünün 10W olmasının nedeni, bu cihazla birlikte çalışmak için tasarlanmış AT-50 anten tuner'ın 10W altında kullanılamaması). İşte bu nedenle, bu değerlerde değişiklik yapmak isterseniz, TX-RX  devre kartındaki üç ince ayarlı değişken direnç ile "oynamanız" gerekiyor: VR14 (yüksek), VR15 (orta), VR16 (düşük).

Bunun kolay yolu, cihazı FM moduna geçirmek ve bir wattmetre üzerinden suni yüke bağladıktan sonra, çıkışa geçip wattmetrenin göstergesinden gözünüzü ayırmadan ayar yapmak. Aman dikkat, düşük ve orta güç ayarlarını yaptıktan sonra yüksek güç ayarını değiştirmeyin, yoksa ilk ikisini bir daha ayarlamak zorunda kalıyorsunuz. Internet'ten cihazın bakım kılavuzunu bulup, ayarlı dirençlerin konumlarını görebilirsiniz.

TS-50'yi severek kullanıyorum, elektrolitik kondansatörlerin akması dışında genelde sorun çıkarmayan makul bir HF. Bir bitpazarında uygun fiyata hurda bir tane görürsem alıp yedek parça olarak saklamaya da niyetliyim. Derdi oyuncak kolleksiyonu yapmak değil, haberleşmek olan ve işini bilen amatör için yeterli...